Rodzice i opiekunowie dzieci będących w wieku przedszkolnym mogą na wiele sposobów wspomagać je w osiąganiu dojrzałości szkolnej. Podstawą do rozwijania funkcji poznawczych jest prawidłowy rozwój emocjonalny dziecka. Kluczowe w tym przypadku jest zaspokajanie potrzeb emocjonalnych, do których należą potrzeba bezwarunkowej miłości, akceptacji, oparcia, przynależności oraz zapewnienie dziecku poczucia bezpieczeństwa. W atmosferze spokoju, miłości i komfortu psychicznego rozwój dziecka w innych obszarach będzie efektywniejszy.

Aby zadbać o prawidłowy rozwój społeczny swojego dziecka,  należy mu umożliwić częste kontakty z rówieśnikami. Jako dorośli powinniśmy mieć na uwadze, aby prezentować swoją osobą zachowania takie, jakie chcielibyśmy widzieć u naszych dzieci w przyszłości, ponieważ dzieci najlepiej uczą się przez obserwację.

Aby rozwijać dojrzałość szkolną należy zachęcać dziecko do samodzielności w działaniach dostosowanych do wieku. Konieczne jest stopniowe wdrażanie przedszkolaka do podejmowania stałych obowiązków domowych, np. utrzymanie porządku na półce z zabawkami lub w pokoju. Dzięki temu rozwijamy u dziecka poczucie sprawczości, odpowiedzialność i oczywiście samodzielność.

Wspomagając rozwój intelektualny przedszkolaka powinniśmy być świadomi tego, że jego myślenie jest w znacznym stopniu uzależnione od mowy. Od najmłodszych lat warto dużo rozmawiać z naszymi dziećmi, opowiadać im bajki, opisywać i tłumaczyć to, co się dzieje wokół nas oraz zadawać pytania i odpowiadać na nie. Doskonałym ćwiczeniem na rozumowanie dziecka może być układanie historyjek obrazkowych i znajdowanie związków przyczynowo-skutkowych w tych historyjkach.

Do nauki pisania, która jest jedną z najważniejszych umiejętności w szkole niezbędna jest sprawność manualna. Nieprawidłowy sposób trzymania ołówka, czy nieumiejętnie rysowanie szlaczków oraz linii poziomych, pionowych i ukośnych mają negatywny wpływ na nabycie tej umiejętności. Należy pamiętać o ćwiczeniu motoryki małej już od najmłodszych lat przez zachęcanie dzieci do czynności samoobsługowych: do mycia, ubierania się, zapinania guzików, zapinania zamka i zawiązywania sznurowadeł. Inne zabawy manualne, które spodobają się maluchom to na przykład nawlekanie koralików, guzików lub makaronu na sznurek, malowanie rękami, wycinanie, lepienie z plasteliny, stemplowanie, ugniatanie kul z papieru, rysowanie i zabawa klamerkami. 

Kształtowanie się orientacji wzrokowo-przestrzennej jest procesem złożonym, który zajmuje lata. Dziecko powinno znać i rozumieć takie pojęcia jak: nad, pod, obok, z tyłu z przodu, wyżej, niżej, w środku, na prawo, na lewo zanim rozpocznie edukację w szkole. Orientacja w kierunkach i w przestrzeni przekłada się na orientację na kartce papieru, która jest niezbędna początkowo do nauki pisania i czytania, a następnie do nauki innych przedmiotów w szkole. Rozwijać orientację wzrokowo-przestrzenną można między innymi przez wspólne zabawy opierające się na określaniu położenia przedmiotów na biurku, w pokoju, pokazywaniu części ciała np. pokaż, gdzie masz prawe ucho lub rysowaniu według instrukcji.  

Percepcja wzrokowa czyli spostrzeganie wzrokowe także jest elementem warunkującym dobre przygotowanie przedszkolaka do dalszej nauki. Z percepcją wzrokową jest ściśle związana koordynacja wzrokowo-ruchowa, czyli zdolność zharmonizowania pracy oka z ruchami całego ciała lub którejś jego części. Nauka liter, czytania i pisania wymaga umiejętności rozróżniania skomplikowanych kształtów, porównywania ich oraz poprawnego odtwarzania. Warto doskonalić te funkcje stosując ćwiczenia takie jak: rysowanie po śladzie, szukanie różnic i podobieństw w obrazkach, układanie zgodnie ze wzorem, labirynty, układanie obrazka z rozsypanych elementów, kreślenie figur lub liter w powietrzu, dorysowywanie brakujących części w obrazku.

Percepcja słuchowa to umiejętność analizy, czyli wyodrębniania dźwięków, słów, sylab, głosek z wypowiedzianej mowy oraz syntezy, czyli łączenia pojedynczych głosek, sylab w słowa lub w zdania. Prawidłowa analiza i synteza słuchowa wyrazu i zdania stanowi niezbędny warunek do nabycia przez dziecko umiejętności czytania i pisania. Ćwiczenia rozwijające fe funkcje można wprowadzać już od najmłodszych lat przez zabawy w nasłuchiwanie tego, co się dzieje wokół nas, rozpoznawanie dźwięków z otoczenia, naśladowanie odgłosów zwierząt. Później można wprowadzić zabawy opierające się na wymyślaniu słów zaczynających lub kończących się na daną głoskę lub sylabę, poszukiwanie w otoczeniu przedmiotów zaczynających się na daną głoskę, dzielenie wyrazów na sylaby i składanie ich w całość, wymyślanie prostych rymowanek.

Kluczowym elementem efektywnej nauki nowych umiejętności jest chwalenie dziecka za włożony w pracę wysiłek, wyeksponowanie jego pracy, co ma pozytywny wpływ na motywację do podejmowania kolejnych, trudniejszych działań.

Źródła:

http://www.wolowpce.pl

Adriana Pacholczyk - psycholog